Woorden wisselen

Geen woorden maar daden, zo wordt ons wel voorgehouden. Zo’n aansporing is echter volstrekt misleidend waar het gaat om besturen, organiseren of adviseren. In professionele praktijken zijn het immers juist woorden die ‘werken’. Tegelijk is de verleiding groot om ‘voorbij de tekst’ te kijken. Het gaat immers niet om de bewoording, maar om het begrijpen van de boodschap die daarin besloten ligt. Niet de tekst zelf is belangrijk, maar wat er wordt bedoeld of beweerd.

Dat klinkt logisch, tot we beseffen dat wat er wordt verteld niet valt los te zien van hoe dat is verwoord. Sterker nog, dat laatste is medebepalend voor het eerste. Deze geheel herziene editie van Woorden wisselen biedt veel handreikingen voor hoe de praktijk van besturen, organiseren en adviseren vorm kan krijgen via tellen én vertellen. Met veel aandacht voor het gebruik van cijfers en modellen, kaarten en tabellen, en zelfs voor hoe de dingen en ons lijf meepraten.

Zoeken naar woorden die beter leesbaar maken wat er te zien en te horen valt als mensen met elkaar in gesprek gaan om via taal en tekst aan doelgerichte beïnvloeding te doen, soms van bovenaf (besturen), soms van binnenuit (organiseren) en soms vanaf de zijlijn (adviseren). Dat is waar het in dit boek om draait.

Beoogd wordt niet slechts een woordenwisseling, maar een woorden wisseling: een hertaling die via ‘academische ondertiteling’ verstaanbaar kan maken wat er nu eigenlijk gebeurt als wij instellingen besturen, activiteiten organiseren of machtshebbers van advies voorzien.

Mark van Twist is hoogleraar Bestuurskunde aan de Erasmus Universiteit Rotterdam en wetenschappelijk directeur van de post-masteropleiding Internal Auditing & Advisory bij dezelfde instelling. Daarnaast is hij decaan en bestuurder van de Nederlandse School voor Openbaar Bestuur (NSOB) in Den Haag.