Waarom je in gesprek moet gaan met je ikken

‘Een stukje schrijven over de subpersonen die je in je hebt? Daar zijn toch al zo veel artikelen over verschenen? Je moet wel met iets nieuws komen als iemand het wil lezen; origineel, grappig én informatief.’ Mijn Perfectionist slaat een dwingende toon aan. ‘Denk er nog maar eens goed over na voor je begint.’ De Uitsteller en de Criticus in mij slaan elkaar lachend op de schouder, ‘dit gaat de goede kant op’ gieren ze. Mijn Creatieve Ik zit ondertussen op haar stoel te draaien, haar handen jeuken en haar hoofd slaat op hol met woorden en zinnen die ze wil gebruiken. Maar ze durft het toetsenbord niet aan te raken. Mijn Grapjas doorzoekt ondertussen haar diepe zakken om te ontdekken dat daar niks leuks uit tevoorschijn komt. ‘Begin nou gewoon’, fluistert mijn Rationele Denker, zo zacht dat niemand het hoort.

Welke stem van jouw subpersonen heeft het hoogste woord?

Herken je dat? Al die stemmen in je hoofd die tegen je praten en het is altijd dezelfde die iedereen overschreeuwt. En haar zin krijgt. Naar de rest luister je niet of nauwelijks, terwijl je die andere ‘ikken’ met al hun kwaliteiten goed kunt gebruiken. Je doet het niet, omdat die ene subpersoon dominant is en als vanzelf jouw handelen bepaalt. Hoe kan dat?

Iedereen ontwikkelt vroeg in zijn jeugd subpersonen. Sommige kanten van jou worden door je omgeving gewaardeerd en gestimuleerd, andere kanten afgekeurd of niet gezien. De deelpersonen die er het beste voor zorgen dat je krijgt wat je nodig hebt zijn je ‘primaire ikken’. Ze beschermen je tegen verlies van verbinding, tegen falen of tegen verdriet. De andere ‘ikken’ worden verstoten of je ontwikkelt ze niet. Dat is jammer, want ze horen ook bij jou. Je kunt ermee laten zien wat je aan kwaliteiten in huis hebt bijvoorbeeld. Of ze gebruiken om er beter mee voor jezelf te zorgen en voor jezelf op te komen. En ze helpen je om betere beslissingen te nemen. Je leest er meer over in het artikel De kracht van kwetsbaarheid.

Hoe luister je naar je verschillende ikken?

Met de methode Voice Dialogue ontdek je wie het in jou voor het zeggen heeft en waarom. Je leert je verstoten en onontwikkelde ‘ikken’ kennen en gebruik te maken van hun kwaliteiten. Daar is een manager van je ‘ikken’ voor nodig; je Bewuste Ego. In voice-dialogue-sessies laat een begeleider je primaire, verstoten en onontwikkelde ikken allemaal het woord. Daarvoor ga je telkens – letterlijk - op een andere stoel zitten. Je Bewuste Ego neemt vervolgens in het midden plaats, veroordeelt niet en neemt op basis van alle argumenten een bewuste beslissing. Zo leer je je Bewuste Ego tijdens deze sessies te versterken, zodat je jezelf, met al je kanten, beter kunt aansturen. Een eenvoudige voice-dialogue-sessie, zonder begeleider, kun je zelf doen.

Oefening: eenvoudige versie Voice Dialogue

1. Beschrijf een beslissing die je moet nemen, bijvoorbeeld: Zal ik solliciteren op die leidinggevende functie?
2. Zet 3 stoelen neer en ga in het midden zitten. De stoel links van je is voor je ‘ik’ die zegt ‘nee, ik doe het niet’, de stoel rechts van je voor ‘ja, ik doe het’. De stoel in het midden is voor de gespreksleider van de ‘ikken’, je Bewuste Ego.
3. Voel welke kant het sterkst aanwezig is, bijvoorbeeld ‘nee’, en ga op de betreffende stoel zitten.
4. Laat de nee-stem aan het woord en laat hem helemaal uitpraten.‘Ik zou niet solliciteren, misschien mag je helemaal niet op gesprek komen en dat zou een teleurstelling zijn. Bovendien, wil je echt leiding geven en al die problemen van je medewerkers oplossen? Of straks moet je iemand ontslaan, dan kun je vast niet. En hoe moet dat thuis dan met je gezin? Het is geen 9-tot-5-baan, wie kookt er dan? En in de avonduren moet je nog mail checken of je krijgt slapeloze nachten van alle stress. Je hebt nu toch ook een leuke baan.’ Enzovoort.
5. Dan ga je op de ja-stoel zitten.‘Doen, meteen schrijven! Dit is een mooie stap, je krijgt meer verantwoordelijkheid en meer salaris. Zo kun je meer bereiken met al je kennis en ervaring en jouw visie uitwerken. Je kunt goed met mensen omgaan, je kinderen zijn ook zo klein niet meer en die hebben bovendien ook een vader. Jij hoeft dat thuis allemaal niet alleen te regelen. Grijp je kans, niet geschoten is altijd mis. Hoe lang zit je nou al in dezelfde functie zonder doorgroeimogelijkheden. Het is tijd voor wat anders.’ Ook je ja-kant gaat nog wel even door.
6. Tot slot neem je plaats in het midden en laat je je Bewuste Ego aan het woord. Alles wat links en rechts gezegd is, is waar. Het is allemaal van jou. Kijk ernaar met een neutrale blik; welke argumenten wegen zwaarder, kun je misschien tot een compromis komen? Dan trek je je conclusie.

Zo neem je een bewust besluit in plaats van te beslissen uit automatisme. Al je innerlijke krachten krijgen een kans en jij hakt tenslotte de knoop door.

Zelf stuurde ik mijn Uitsteller en Criticus een dagje de deur uit en liet mijn Creatieve Ik, samen met de Rationele Denker ongestoord hun stukje schrijven. Mijn Grapjas vond een leuke invalshoek en als laatste mocht de Perfectionist in mij haar plasje doen over het resultaat. Iedereen tevreden.

Meer weten? Bekijk dan ook het onderstaande filmpje over het Theater van de ikken 

- Deze blog is geschreven door Lidian Klabbers