Wat is de top 5 van gedoe in organisaties?

Heb jij het gevoel dat ieders capaciteiten optimaal benut worden in jouw organisatie? Overschaduwen de nadelen van werken in een team bij jullie ook weleens de voordelen? Lijkt het je wat om samen nog meer te gaan doen van wat er echt toe doet? Lees: Leiderschap in verandering 
 

Door de hoge werkdruk, de snelle technologische veranderingen en de menselijke aard is er in veel organisaties onnodig veel gedoe. De meeste mensen bedoelen het goed, dat wel, maar collectief wil dat niet altijd zeggen dat alles van een leien dakje gaat. Daar is meer voor nodig.
 

Wat is die top 5 van gedoe dan?

Ik vroeg tientallen mensen waarvan ze vooral last hebben in hun organisatie. Welk gedoe houdt ze af van werken aan de bedoeling? Dit zijn de vijf meest voorkomende reacties. Herken je ze?
 
1 ‘Overkill aan overleg, geen eigenaarschap en besluiteloosheid’ - overlegcultuur
2 ‘Collega’s die ja zeggen en nee doen, en grote ego’s hebben’ - miscommunicatie
3 ‘Ad hoc-beslissingen en achteraf bijsturen door de manager. Ondoordachte wijzigingen in prioriteiten van nog hogerop (speeltjes van de bazen)’ - Ad hoc besluitvorming
4 ‘Hiërarchische structuren voor controle die niet aan de inhoud gekoppeld zijn’ en ‘Ondoorzichtige en langzame samenwerking tussen afdelingen’ - bureaucratie
5 ‘Vakjargon, één keer informeren hoe en er dan van uitgaan dat de medewerkers het snappen en gaan doen. Geen leer- en oefentijd inbouwen.’ - ontoereikend verandermanagement
 

Van gedoe naar genieten

Allemaal voorbeelden van hoe onze energie en goede bedoelingen worden gedwarsboomd door invloeden 'van buiten af'. We kunnen ons wat machteloos gaan voelen in een wekelijks geestdodend overleg, als er steeds op besluiten wordt teruggekomen, niks kan omdat het niet in de procedures past of omdat we ons niet serieus genomen voelen te midden van veranderingen 'van bovenaf'. Hoe hou je dan frisse moed?
 
Als we van een afstandje kijken naar wat mensen als gedoe ervaren, dan kunnen we doorgeschoten positieve krachten zien. Iets wat op zich positief is, zoals een zekere mate van controle, kan doorschieten in overmatige bureaucratie. Daar ligt dus een kans!
 

De 5 ingrediënten voor ideaal werk    

Op de vraag ‘Waar geniet je het meest van op je werk?’ kwamen deze reacties het meeste voor:
1 Samen nieuwe dingen neerzetten die van waarde zijn – bijdragen aan de kern van de zaak.
2 Lekker werken, alleen of bijvoorbeeld met collega’s brainstormen en iets uitwerken zonder ‘ja-maar’ - flow ervaren.
3 Vrijheid mijn werk in te delen - zelfstandigheid.
4 Goede werksfeer, complimenten, collegialiteit, contact met cliënt - verbondenheid.
5 Productief bezig zijn - effectiviteit.
 
Als je kijkt naar waar mensen van genieten, dan valt op dat vooral de combinatie van die vijf zaken mijn werk ideaal zou maken. Heb jij dat ook? Het zou ervoor zorgen dat ik kan bijdragen aan iets wat ik belangrijk vind, terwijl ik in een staat van flow ben. Ik werk in verbondenheid met anderen, waarbij ik mijn zelfstandigheid behoud. Dat alles leidt tot tastbare resultaten. Dat klinkt best goed! Dus ondanks al onze verschillen, willen we misschien wel allemaal dezelfde positieve ervaring hebben.
 

Stuur niet op perfectie, maar op de 'sweet spot' 

Maar, wat jou die ervaring geeft, kan iets anders zijn dan wat mij die ervaring geeft. Daarom doen we er goed aan te streven naar werkbare oplossingen, geen perfecte oplossingen. In het voorbeeld van doorgeschoten controle gaan we niet voor de uitersten van geen controle of juist ultieme controle, maar voor 'the sweet spot': Voldoende controle.
 
Wat is voldoende? Om die vraag te beantwoorden heb je helderheid nodig over de bedoeling van een organisatie of team. Als het waartoe duidelijk is, kun je veel makkelijker bepalen welke mate van controle nodig is. Namelijk zoveel als nodig is om de kern van de zaak te dienen en niet in de weg te gaan zitten. Wat die 'sweet spot' is wordt dus bepaald door de bedoeling centraal te stellen.
 

Wrijving geeft glans

We zullen het dus nooit allemaal helemaal optimaal naar ons zin hebben. Toch streven we hier onbewust vaak naar. Dat levert van binnenuit gedoe op. Op dat extra gedoe zitten we niet te wachten en het is ook nog gedoe waar we zelf rechtstreeks invloed op hebben. Dus: stel je verwachtingen bij.
 
Benaderen we ons werk als een beoefening om onze bijdrage te leveren te midden van alle obstakels en verwarring, dan wordt het een leuke(re) uitdaging. Die irritantste collega wordt ineens je beste sparringpartner. Met zo'n houding is er meteen al minder gedoe en kunnen we samen doen wat ertoe doet.

Anouk Brack is expert in leiderschapsontwikkeling. Met haar boeken en trainingen draagt ze bij aan meer welzijn en effectiviteit in organisaties in binnen- en buitenland. Ze schreef de verborgen dimensie van leiderschap, dat genomineerd werd voor managementboek van het jaar 2018.