​Van plankenkoorts naar podiumlust

Mensen zijn kwetsbaar. Er kan ons van alles overkomen: infecties, ziektes, ongelukken, rampen, geweld. Soms ook moeten we dingen doen waar we ons enorm kwetsbaar bij voelen. Spreken voor een groep, bijvoorbeeld. Veel mensen zien er als een berg tegenop. Bekijk hier de waaier Van plankenkoorts naar podiumlust.

Maar als je de gevoelde ellende omtrent spreekbeurten vergelijkt met wat mensen in ramp- en oorlogsgebieden moeten doorstaan, moet je toch concluderen dat het eerste weinig om het lijf heeft en dat iemand die werkelijk door een ramp getroffen is met recht tegen die ander zou mogen zeggen: ‘Ik wou dat ik uw problemen had. Ruilen?’

Ik wil spreekangst niet bagatelliseren, maar we kunnen wél overdrijven. Die angst heeft volgens mij vooral te maken met hoe we tegen onze eigen spreeksituatie aankijken. Vaak leggen we er een grauwsluier overheen, en we stellen ons voor dat wat er ook maar mis kán gaan ook daadwerkelijk mis zál gaan. We verzuimen vooral onszelf een hart onder de riem te steken. We zien het publiek als een monster dat ons elk moment kan bespringen, of als een stelletje sluipschutters, klaar om ons af te schieten.

De eis die we onszelf opleggen, is dat de toespraak perfect moet zijn. Maar laten we niet vergeten dat de perfecte toespraak niet bestaat, want als die wél bestond, dan hadden we hem al lang op video en zouden we die imiteren. Het perfecte bestaat niet, het is een fata morgana.

Er bestaat gelukkig ook nog zoiets als persoonlijke stijl. Al doende zul je die leren ontwikkelen, om uiteindelijk te ontdekken dat jouw persoonlijke stijl de manier is waarop je je in het dagelijks leven in ontspannen situaties gedraagt.

Wat voor iedereen en iedere presentatie geldt: kom altijd goed beslagen ten ijs. Voorbereiding is alles. Hoewel ook die voorbereiding zijn grenzen kent. Op tijd beginnen en op tijd stoppen, en vooral goed slapen, wat beter lukt als je je goed hebt voorbereid en het perfectionistische waanidee verre van je geworpen hebt. Je kunt niet alles weten en dat verlangt ook niemand. Maak in de voorbereidingsfase je verhaal boeiend. Vraag je af: wat zou ik zelf willen horen als ik toehoorder was?

De voorbereiding alleen al kan je genoegen verschaffen. Sterker nog, wanneer dat het geval is krijg je ook meer zin in de uitvoering, omdat je weet dat je een goed verhaal hebt. En als je het dan ook nog enkele keren hardop (en staand) oefent, alsof het echt is, komt het bij de première helemaal goed.

Door: Jeu Consten